مطالعه آزمایشگاهی اثر شعاع آستانه ورودی بر ضریب دبی سرریزهای پهن لبه گرد

چکیده در سازه های اندازه گیری جریان با مقطع کنترل، بین عمق و دبی رابطه ای ایجاد می شود که این رابطه مبنای محاسبه دبی است. به دلیل انحنای خطوط جریان در سازه های اندازه گیری، و ایجاد ناحیه جدایی در برخی از این سازه ها، در این سازه ها افت انرژی وجود دارد. بنابراین افت انرژی سازه های اندازه گیری جریان آب یکی از محدودیت های طراحی آنها به شمار می رود. یکی از سازه های ساده ای که برای اندازه گیری جریان پیشنهاد گردیده است سرریز های لبه پهن مستطیلی می باشند. ساختار ساده، نصب آسان و هزینه ساخت اندک از مزایای این مدل ها محسوب می شود. همانطور که گفته شد یکی از مسائل عمده ای که باعث ایجاد افت در اینگونه سرریز ها می شود ایجاد منطقه جداشده گی در ثر آستانه ورودی قائم در روی تاج سرریز است. بررسی تحقیقات انجام شده نشان می دهد که تا کنون کمتر به بررسی اثر پارامترهای موثر در از بین بردن این ناحیه صورت گرفته است. یکی از راه هایی که می تواند جهت مقابله با این مشکل بکار رود ایجاد قوس در آستانه ورودی این سازه است. لذا به منظور بررسی اثر ایجاد قوس در آستانه ورودی سرریز بر ضریب دبی عبوری آزمایشات متعددی در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه شهید چمران اهواز صورت پذیرفت. در این مطالعه 5 مدل با ارتفاع و طول ثابت به ترتیب 10 و 36 سانتی متر با 5 شعاع مختلف آستانه ورودی از 0 تا 28 میلیمتر ساخته شد. و از هر مدل 6 دبی از 12 تا 27 لیتر بر ثانیه عبور داده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ابعاد هندسه آستانه ورودی تاًثیر بسزایی بر ضریب دبی عبوری جریان دارد. به طوری که بیشترین ضریب دبی جریان با میزان 11 درصد افزایش نسبت به حالت آستانه قائم r=0 می باشد.